Υπάρχει κατάλληλη ηλικία για επιλογή επαγγέλματος
Μια ακόμα ακαδημαϊκή χρονιά ολοκληρώθηκε. Σε πολλές οικογένειες, αυτή την περίοδο, με παιδιά στην Α’ ή Β’ λυκείου οι συζητήσεις είναι εστιασμένες σε αποφάσεις και προβληματισμούς, όπως: Τι κατεύθυνση να επιλέξω την επόμενη χρονιά; Τι να σπουδάσω; Μήπως να φύγω για το εξωτερικό; Ναι, αλλά ως «ΧΧΧΧΧΧΧ» θα βρω δουλειά; Και πόσα λεφτά θα βγάζω; Κι από δίπλα, ο μπαμπάς κι η μαμά: “Αχ, παιδάκι μου, τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;” Ναι, αλλά υπάρχει κατάλληλη ηλικία για την επιλογή επαγγέλματος;
Τα παιδιά “υποχρεώνονται” να πάρουν κάποιες αποφάσεις σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο γιατί το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι έτσι δομημένο. Όμως, εν τέλει, πόσο ρεαλιστικό είναι να περιμένουμε από τον έφηβο ή την έφηβη των 16, 17 ετών να επιλέξει για τον / την ενήλικα των 30 ή και 40 ετών;
Ας κάνουμε μια ευχάριστη άσκηση μαζί! Χαλαρώστε, πάρτε χαρτί και μολύβι, μπείτε στην πιο ειλικρινή σας διάθεση και απαντήστε τις επόμενες ερωτήσεις αναφορικά με την επιλογή επαγγέλματος αυθόρμητα:
- Ποιες ήταν οι σκέψεις μου (ακαδημαϊκές & επαγγελματικές) κατά την εφηβεία, 15-18 ετών;
- Τελικά τι σπούδασα; Που δούλεψα;
- Που βρισκόμουν σε ηλικία 30-35 ετών;
- Που βρίσκομαι σήμερα;
Αφού καταγράψω τα βασικά σημεία της Ακαδημαϊκής και Επαγγελματικής μου πορείας παρατηρώ:
- Η επιλογή επαγγέλματος ήταν μονόδρομος; Υπήρξαν σταυροδρόμια;
- Τι & ποιος επηρέασαν τις επιλογές μου;
- Υπήρξαν επιστροφές, διορθώσεις, επαναλήψεις;
- Και εν τέλει,
Πόσα από αυτά που κάνω σήμερα μπορούσα να έχω προβλέψει 20 ή 30 χρόνια πριν;
Βέβαια εύλογα θα πείτε: «Και, θα αφήσω μόνο το παιδί μου σε αυτήν την πολύ σημαντική απόφαση της ζωής του;». Όχι, σε καμία περίπτωση, δεν θα αφεθεί μόνο του! Αρκεί όμως να ορίσουμε τι εννοούμε βοήθεια, πότε και πώς θα του την προσφέρουμε και μην σας φανεί παράξενο, ποιός είναι ο “ειδικός” να του την δώσει.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά, λοιπόν:
«ΠΟΤΕ» συμφωνούμε ότι τα παιδιά μας είναι ανώριμα κι ανενημέρωτα για να αποφασίσουν για το μέλλον τους. Η επιλογή επαγγέλματος είναι πρώιμη, αλλά παρόλα αυτά υποχρεούνται να το κάνουν τώρα! Ωστόσο, όπως είδατε κι από τη δική σας αναδρομή, αυτή δεν αποτελεί απόφαση ζωής, θα κλιθούν να το ξανακάνουν αρκετές φορές στο μέλλον. Άρα τι τους χρειάζεται; Μα τι άλλο; κριτική σκέψη, για να φιλτράρουν την κατάλληλη πληροφορία, να αξιολογούν το περιβάλλον και τις εκάστοτε συνθήκες και να επιλέγουν ώριμα και με περισσότερες πιθανότητες, εύστοχα.
«ΠΩΣ» επιλέγουν: τρεις είναι οι πυλώνες στους οποίους βασίζουν τις ακαδημαϊκές & επαγγελματικές επιλογές τους i) πληροφορίες για περιβάλλον, πιθανά επαγγέλματα, συνθήκες εργασίας, ii) αντίληψη των δεξιοτήτων τους και της αποτελεσματικότητάς τους, γνώση στοιχείων της προσωπικότητάς τους και εκτίμηση των μέσων πραγμάτωσής τους iii) απόψεις σημαντικών τρίτων (γονέων, καθηγητών, φίλων) που θαυμάζουν κι αποδέχονται. Και είμαι σίγουρη ότι εσείς βρίσκεστε ανάμεσα σε αυτούς τους σημαντικούς (iii) και θα σας ζητήσουν να μοιραστείτε τις απόψεις σας, για τη δική τους επιλογή επαγγέλματος, αλλά προσοχή, μην αρκεστείτε σε αυτό!
Πως μπορείτε να βοηθήσετε πραγματικά
Α. για να καλλιεργήσετε την κριτική τους σκέψη
- Παροτρύνετε τα παιδιά ν’ αναλάβουν «καθήκοντα» σε καθημερινή βάση
- Εκφράστε σκέψεις, παρατηρήσεις και επιθυμίες όσο το δυνατό πιο θετικά, έτσι αναπτύσσουν αυτογνωσία και βελτιώνουν την αυτοεκτίμησή τους
- Εξηγείστε το «σωστό» χωρίς να τα κρίνετε για αυτά που έκαναν «λάθος»
- Αφήστε τα παιδιά να πειραματιστούν και να αποκτήσουν την εμπειρία των δικών τους εσφαλμένων επιλογών
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά να κάνουν ερωτήσεις, να εκφράσουν αντιρρήσεις, να εξετάσουν εναλλακτικές επεξηγήσεις και λύσεις
- Μην περιορίζετε την κριτική σκέψη σε αμιγώς ακαδημαϊκά θέματα. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να συζητήσουν και να αιτιολογήσουν ηθικά, δημόσια ή πολιτικά θέματα – έτσι καλλιεργούνται οι ΑΞΙΕΣ τους.
Β. για λήψη πληροφοριών και απόκτηση γνώσεων
- Προτρέψτε τα παιδιά να μιλούν με φίλους σας και συγγενείς από διαφορετικούς επαγγελματικούς χώρους, για την πορεία τους κατά την επιλογή επαγγέλματος, θετικές & αρνητικές εμπειρίες τους από το χώρο εργασίας,
- Υποδείξτε στα παιδιά να αναζητήσουν από το διαδίκτυο «επαγγελματικά περιγράμματα» και στη συνέχεια συζητήστε μαζί τους για αυτά
- Ενημερώστε τα παιδιά για «Ανοιχτές ημερίδες ενημέρωσης» και «Ημέρες Καριέρας» που διοργανώνονται από Σχολές του Πανεπιστημίου, Πολυτεχνείου κι άλλους φορείς
- Επισκεφθείτε έναν Ειδικό Σύμβουλο Σταδιοδρομίας – κι έτσι φτάνουμε στο «ΠΟΙΟΣ». Ο Σύμβουλος θα αξιοποιήσει τα γνωστά τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού για διάγνωση στοιχείων της επαγγελματικής προσωπικότητας του/της εφήβου κι έτσι σε συνδυασμό με την υφιστάμενη πληροφόρηση δεν θα αφήσει αυτή την σημαντική επιλογή στο ένστικτο ή στις προτροπές και επιθυμίες τρίτων.
Εμπιστευτείτε τη συμβουλευτική διαδικασία, μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχημένες επιλογές και εν τέλει σε εργασιακή ικανοποίηση. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙΣΤΕ ΤΩΡΑ, γιατί δεν υπάρχει κατάλληλη ηλικία για την επιλογή επαγγέλματος!
Στο video “Σε ποια ηλικία επιλέγω Επάγγελμα;” θα γνωρίσεις την Ειρήνη Ανδριώτη και θα ακούσεις για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης που αποτελεί το κλειδί για τις συνεχείς επιλογές/αποφάσεις που θα κληθεί να λάβει ο/η κάθε Νέος/Νέα στη ζωή τους.
